Η  διαιτολόγος – διατροφολόγος Μαργέλη Αναστασία μας εξηγεί τι είναι η χορτογαφία και τι διατροφή πρέπει να ακολουθήσουμε προκειμένου να μην εμποδιστεί η πρόσληψη βασικών θρεπτικών συστατικών.

Τα βασικότερα συστατικά της διατροφής που χρειάζεται να ελέγχονται για την επαρκή ποσότητα σε φυτοφαγικές διατροφές είναι η πρωτείνη, ο σίδηρος, το ασβέστιο, ο ψευδάργυρος, η βιταμίνη Β12, τα ω3 λιπαρά οξέα και η βιταμίνη D.

Πρωτείνη

Οι πρωτείνες δομούνται από μικρότερες μονάδες, τα αμινοξέα. Υπάρχουν 8 αμινοξέα που το σώμα μας αδυνατεί να συνθέσει. Αυτά ονομάζονται απαραίτητα και είναι τα εξής: ισολευκίνη, λευκίνη, λυσίνη, βαλίνη, μεθειονίνη, φαινυλαλανίνη, θρεονίνη και τρυπτοφάνη.

Οι ανάγκες σε πρωτείνη στην μικτή φυτοφαγική διατροφή καλύπτονται κυρίως από τα όσπρια, τα ολικής άλεσης σιτηρά, τους ξηρούς καρπούς, τα γαλακτοκομικά.

Σίδηρος

Οι ανάγκες για σίδηρο στον γενικό ενήλικο πληθυσμό αγγίζουν τα 8-18 mg/ημέρα (άντρες- γυναίκες). Για τους χορτοφάγους ωστόσο η σύσταση για πρόσληψη είναι 1,8 φορές περισσότερο (15-27mg αντίστοιχα), ανάλογα βέβαια και με τον τύπο φυτοφαγίας που ακολουθείται.

Η απορρόφηση του ενισχύεται με την ταυτόχρονη  κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνη C και με την επάρκεια της βιταμίνης Α.

Η απορρόφηση του μη αιμικού σιδήρου δυσχεραίνεται με την ταυτόχρονη κατανάλωση τροφών  πλούσιων σε ασβέστιο (τυρί, γάλα, γιαούρτι), τσαγιού, καφέ, κακάου, σοκολάτας.

Πηγές μη αιμικού σιδήρου είναι τα όσπρια, τα σπόρια (ειδικά κολοκυθόσπορος και κουκουνάρι) , τα ξερά σύκα, ξερά βερίκοκα, σταφίδες, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, η μελάσα, τα ψευδοδημητριακά (κινόα, φαγόπυρο, αμάρανθος), η βρώμη, το καστανό ρύζι, τα εμπλουτισμένα δημητριακά.

Ασβέστιο

Οι ανάγκες για ασβέστιο αγγίζουν τα 1000-1200 mg/ημέρα.

Η απορρόφηση ενισχύεται με επαρκή πρόσληψη καλίου από την διατροφή ενώ δυσχεραίνεται με υψηλές  ποσότητες πρωτείνης και αλατιού.

Στο πινακάκι φαίνεται η περιεκτικότητα σε ασβέστιο κάποιων τροφών συνηθισμένων σε φυτοφαγικές διατροφές.

Ψευδάργυρος

Η πρόσληψη φαίνεται να είναι μικρότερη σε φυτοφαγικές διατροφές.

Οι ανάγκες για τον ψευδάργυρο αγγίζουν τα 8-11mg/ημέρα.

Καλές πηγές είναι επίσης τα ξερά σύκα και τα μανιτάρια.

Βιταμίνη Β12

Οι ανάγκες για την βιταμίνη B12 αγγίζουν τα 2,4μg/ημέρα.

Οι ανάγκες σε μία χορτοφαγική διατροφή καλύπτονται από τα ψάρια, τα θαλασσινά, λίγο τα αυγά και τα τυριά και σε vegan διατροφές από τρόφιμα εμπλουτισμένα με Β12. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι τα προιόντα που έχουν υποστεί ζύμωση (γιαούρτι/ κεφίρ), τα φύκια, η σπιρουλίνα ενώ έχουν ποσότητες βιταμίνης Β12  δεν είναι σε μορφή καλά αξιοποιήσιμη από τον οργανισμό.

Ο έλεγχος της επάρκειας της βιταμίνης καλό είναι να γίνεται όχι με βάση την τιμή της βιταμίνης στο αίμα αλλά με τα επίπεδα ομοκυστεινης και άλλων ειδικών δεικτών.

Στο πινακάκι φαίνεται η περιεκτικότητα σε Β12 κάποιων τροφών.

Βιταμίνη D

Η βιταμίνη D σε μια μικτή χορτοφαγική διατροφή βρίσκεται κυρίως στα αυγά, τα ψάρια, το βούτυρο και το εμπλουτισμένο γάλα.

Σε χώρες με ηλιοφάνεια η σύνθεση της βιταμίνης επιτελείται στο δέρμα με την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας  με πρόδρομη ουσία την χοληστερόλη. Ωστόσο παρόλο που στην Ελλάδα υπάρχει ηλιοφάνεια παρατηρείται όλο και αυξανόμενο ποσοστό έλλειψης/ ανεπάρκειας σε αυτή τη βιταμίνη στον γενικό πληθυσμό.

ω3 λιπαρά οξέα

Η ανάγκη σε ω3 λιπαρά οξέα σε διαιτολόγια που περιλαμβάνουν ψάρια και θαλασσινά καλύπτεται πλήρως. Σε vegan διατροφές ωστόσο είναι απαραίτητα η συχνή κατανάλωση τροφών πλούσιων σε ALA, DHA και EPA ή η λήψη συμπληρώματας.

Πηγές ALA (κατά σειρά περιεκτικότητας) : λινέλαιο, λιναρόσπορος, σπόροι chia, σπόροι κάνναβης, σόγια και προιόντα της, καρύδια

Πηγές DHA, EPA (κατά σειρά περιεκτικότητας): λιπαρά ψάρια, θαλασσινά, φύκια

Νιασίνη

Οι ανάγκες σε νιασίνη ανέρχονται στα 14-16mg την ημέρα.

Καλές διαιτητικές πηγές είναι όλα τα πλούσια σε πρωτεινη τρόφιμα. Σε μια φυτοφαγική διατροφή οι ανάγκες  καλύπτονται από τα γαλακτοκομικά, τα αυγά, τους ξηρούς καρπούς (και τα ψάρια)

Της Μαργέλη Αναστασίας
Διαιτολόγος- Διατροφολόγος
Χρυσοστόμου Σμύρνης 16 (Μετρό Περιστέρι), Περιστέρι
Τηλ. 2105722262
site: www.dietitan.gr

H σαλάτα μπορεί να αποτελέσει μια καλή και ελαφριά επιλογή; Ιδού το ερώτημα!

Η Ηλιάνα Ηλιοπούλου, ΜSc Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος, μας εξηγεί πως η σαλάτα μπορεί να αποτελέσει μια θερμιδική βόμβα αντί για ένα light γεύμα και τι πρέπει να προσέξουμε για να αποφύγουμε τις επιπλέον θερμιδες.

Λίγο πολύ όλοι μας έχουμε στραφεί σε αυτές όταν θέλουμε να προσέξουμε τη διατροφή μας και βρεθούμε σε κάποιο εστιατόριο. Όμως είναι όντως light και αν όχι πως θα μπορούσαμε να τις τροποποιήσουμε ποιοτικά χωρίς να πειράξουμε πολύ τη γεύση τους;

Σαλάτα Καίσαρα:

• κοτόπουλο σε κύβους
• ½ μαρούλι
• κρουτόνς με γεύση σκόρδο
• 2 κ. σούπας παρμεζάνα τριμμένη
• 2 κ. σούπας καλαμπόκι
• ~2 φέτες μπέικον
• Λίγο Αλάτι – πιπέρι
• Αυθεντική σως Καίσαρα (με αντζούγιες, σκόρδο, ελαιόλαδο, μαγιονέζα, λεμόνι, μαϊντανό)

Η παραπάνω σαλάτα του Καίσαρα που επιδέχεται βέβαια παραλλαγές, σε μια γενναία ποσότητα μπορεί να φτάσει και τις 750-800 θερμίδες. Εναλλακτικοί τρόποι να μειωθούν οι θερμίδες αυτές είναι να προτιμήσουμε:

1. Κοτόπουλο ψητό και όχι τηγανητό
2. Να αντικαταστήσουμε τα κρουτόνς που είναι τηγανητά με ½ πίττα ολικής άλεσης ψημένη στη σχάρα και κομμένη σε μικρά κομμάτια
3. Να παραλείψουμε εντελώς το μπέικον
4. Να αντικαταστήσουμε το τυρί με ένα κίτρινο τυρί χαμηλό σε λιπαρά
5. Να φτιάξουμε μια ελαφριά σως με βάση το γιαούρτι-λεμόνι-ξύδι-μουστάρδα-βασιλικό-αλατοπίπερο

Η παραπάνω παραλλαγή θα μας γλιτώσει τουλάχιστον 250-300θερμίδες και κυρίως από λίπος, οπότε η σαλάτα μας μπορεί να φτάσει τις 450-500 θερμίδες.

Ευεργετική δράση και «κέρδος» σε θερμιδικό περιεχόμενο από αλλαγές:

1. Στην παραπάνω σαλάτα θα μπορούσαμε να αντικαταστήσουμε το μπείκον που είναι πηγή κορεσμένων λιπαρών οξέων και πολύ πλούσιο σε νάτριο με άπαχη γαλοπούλα καπνιστή η οποία είναι πολύ χαμηλή σε λιπαρά. Αν σκεφτούμε ότι 3 φέτες μπέικον αποδίδουν περίπου 250 θερμίδες ενώ 3 φέτες γαλοπούλας περίπου 130 θερμίδες έχουμε αμέσως ένα κέρδος 120 θερμίδες στο πιάτο μας.
2. Μια άλλη πρόταση είναι να αντικαταστήσουμε τα κρουτόνς, που είναι ουσιαστικά τηγανισμένο ψωμί πλούσιο σε λίπος και αλάτι, και αποδίδουν περίπου 150 θερμίδες σε 2 κ. σούπας, με ½ πίττα ελληνική για σουβλάκι ψημένη και κομμένη σε κομματάκια. Αυτή έχει μόλις 80 θερμίδες και αν είναι ολικής άλεσης, δηλαδή πλούσια σε φυτικές ίνες, θα βοηθήσει στην καλύτερη αίσθηση κορεσμού και στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου εξαιτίας των φυτικών ινών της.

Σαλάτα Σεφ:

• μαρούλι
• ντομάτα
• ½ αγγούρι σε ροδέλες
• πιπεριά
• 2 αυγά βραστά
• Τυρί γκούντα ή αντίστοιχο υψηλό σε λιπαρά
• Ζαμπόν κομμένο σε κύβους
• Αυθεντική σως σεφ: μαγιονέζα, κέτσαπ, μουστάρδα και ξίδι

Η παραπάνω αυθεντική συνταγή μπορεί να αγγίξει τις 650-700 θερμίδες, ανάλογα με τη σως, το ζαμπόν και το τυρί, ενώ η σος σκέτη μπορεί να αποδίδει μέχρι και 150 θερμίδες.  Εναλλακτικοί τρόποι να μειωθούν οι θερμίδες αυτές είναι να προτιμήσουμε:

1. Να αντικαταστήσουμε το τυρί γκούντα με ένα κίτρινο τυρί χαμηλό σε λιπαρά
2. Να αντικαταστήσουμε το ζαμπόν με φιλέτο γαλοπούλας
3. Να φτιάξουμε μια πιο ελαφριά σως, χρησιμοποιώντας γιαούρτι ξανά αντί για μαγιονέζα

Με τον τρόπο αυτό η σαλάτα μπορεί να μειωθεί έως και 300 θερμίδες, φτάνοντας περίπου τις 400 θερμίδες.

Ευεργετική δράση και «κέρδος» σε θερμιδικό περιεχόμενο από αλλαγές:

1. Η πρώτη αλλαγή θα ήταν η αντικατάσταση του ντρέσιγκ με βάση τη μαγιονέζα με ένα άλλο με βάση το γιαούρτι. Η μαγιονέζα έχει περίπου 150 θερμίδες ανά κουταλιά της σούπας και είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά και σε χοληστερόλη, ενώ το γιαούρτι μας δίνει περίπου 60θερμίδες ανά κουταλιά της σούπας με ελάχιστο λίπος και επιπλέον πολλές μελέτες υποστηρίζουν την ευεργετική δράση των γαλακτοκομικών στην πρόκληση της αίσθησης κορεσμού αλλά και στην απώλεια ενδοσπλαχνικού λίπους, δηλαδή λίπους από την περιοχή της κοιλιάς που είναι και το επικίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα.
2. Η δεύτερη αλλαγή θα ήταν να αντικαταστήσουμε το κίτρινο τυρί πλούσιο σε λιπαρά τύπου γκούντα που αγγίζει τα 40-45% και έχει περίπου 450 θερμίδες ανά 100γρ, με ένα κίτρινο τυρί χαμηλών λιπαρών που μπορεί να αποδώσει στα ίδια γραμμάρια περίπου 250 θερμίδες και έτσι να έχουμε άμεσο ενεργειακό κέρδος 200 θερμίδες.

Σαλάτα Ντάκος:

• Παξιμάδι κριθαρένιο
• Ντομάτα
• Ελαιόλαδο
• Φέτα
• Ρίγανη
• Κάπαρη

Η κλασσική παραδοσιακή συνταγή μπορεί να αποδώσει έως και 700 θερμίδες αποτελώντας όμως ένα ισορροπημένο γεύμα, καθώς περιέχει όλες τις ομάδες μακροθρεπτικών συστατικών (λίπη, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες), καθώς επίσης φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά ασβέστιο και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα. Εναλλακτικοί τρόποι να μειωθούν οι θερμίδες αυτές είναι να προτιμήσουμε:

1. Να προτιμήσουμε κριθαρένιο παξιμάδι (έχει τα λιγότερα λιπαρά)
2. Να προσέξουμε την ποσότητα του παξιμαδιού (όχι πάνω από 50γρ που αντιστοιχούν σε περίπου 3 φέτες ψωμί δλδ 250 θερμίδες)
3. Να μειώσουμε την ποσότητα του ελαιολάδου στο μισό (1 κουταλιά της σούπας)
4. Να αντικαταστήσουμε την φέτα με λευκό τυρί τύπου φέτα χαμηλών λιπαρών ή τυρί cottage ή ανθότυρο

Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να μειώσουμε κατά 250 θερμίδες το πιάτο μας και έτσι ο ντάκος μας να φτάσει τις 450 θερμίδες.

Ευεργετική δράση και «κέρδος» σε θερμιδικό περιεχόμενο από αλλαγές:

1. Η πρώτη μας αλλαγή θα ήταν η αντικατάσταση της φέτας με 22-25% με ένα άλλο τυρί που ταιριάζει στον ντάκο και θα μας εξασφαλίσει λιγότερα κορεσμένα λιπαρά. Όπως είναι το κατίκι 10%, το ανθότυρο 14% ή ακόμα και το cottage cheese 2-4%. Έτσι αν πχ βάζαμε ανθότυρο αντί για την φέτα θα γλιτώναμε τουλάχιστον 100θερμίδες, αναλόγως την μερίδα.
2. Το παξιμάδι επίσης έχει πολύ σημασία. Προτιμήστε ένα παξιμάδι πλούσιο σε φυτικές ίνες ώστε να ενισχύσετε την αίσθηση του κορεσμού, να βοηθήσετε στην λειτουργία του εντέρου και στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας. Οι φυτικές ίνες επίσης από τα προϊόντα ολικής άλεσης, μειώνουν τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης και βοηθούν στον καλύτερο έλεγχο της στο αίμα.

Πράσινη σαλάτα με καρύδια:

• Σπανάκι,
• Ρόκα
• 1κγλυκού Κουκουνάρι
• 30γρ καρύδια
• 1-2 κ. γλυκού Ρόδι
• 1 κ. γλυκού αποξηραμένα φρούτα (σταφίδες)
• 2 κ. σούπας Παρμεζάνα
• Σως: Ελαιόλαδο – Μπαλσάμικο – Μέλι

Η παραπάνω σαλάτα μπορεί να φτάσει μέχρι και 700 θερμίδες. Ωστόσο οι θερμίδες αυτές προέρχονται από καλές πηγές, καθότι δεν περιέχει τίποτα τηγανητό. Θέλει μόνο προσοχή στα εξής:

1. στην προσθήκη ξηρών καρπών καθώς και τα καρύδια και τα κουκουνάρια έχουν αρκετές θερμίδες (περίπου 700 θερμίδες ανά 100γρ)
2. στα αποξηραμένα φρούτα, προτιμείστε εκείνα που δεν έχουν έξτρα προσθήκη ζάχαρης
3. προσέξτε την ποσότητα του dressing καθώς και το ελαιόλαδο δίνει 150 θερμίδες ανά κουταλιά.
4. Αντικαταστήστε το τυρί με ένα κίτρινο τυρί χαμηλό σε λιπαρά

Αν οι μερίδες είναι πιο συγκρατημένες μαζί με όλες τις υπόλοιπες αλλαγές μπορούμε να γλιτώσουμε 200 θερμίδες.

Ευεργετική δράση και «κέρδος» σε θερμιδικό περιεχόμενο από αλλαγές:

1. Η σαλάτα αυτή είναι εξαιρετική ως προς την ωφελιμότητα της. Περιέχει καρύδια που περιέχουν ω3 λιπαρά οξέα σε μεγαλύτερη συγκέντρωση απ’ ότι οι υπόλοιποι ξηροί καρποί. Τα ω3 λιπαρά οξέα, σύμφωνα με έρευνες έχει βρεθεί ότι προστατεύουν τον οργανισμό από καρδιαγγειακές παθήσεις.
2. Περιέχει κουκουνάρια τα οποία επίσης εντάσσονται στους ξηρούς καρπούς και ενισχύουν κι αυτά την προστασία έναντι των καρδιαγγειακών, αλλά παράλληλα έχουν και αντιγηραντική δράση καθώς επίσης μελέτες υποστηρίζουν ότι τα λιπαρά οξέα τους μπορεί και να βοηθούν στην καταστολή της πείνας.
3. Περιέχει σταφίδες, πλούσιες στο ισχυρό αντιοξειδωτικό τη ρεσβερατρόλη. Η δράση της είναι γνωστή στην προστασία των αγγείων και της καρδιάς.
4. Στην συγκεκριμένη σαλάτα η πρόταση μας είναι η προσοχή στις μερίδες και στις ποσότητες των υλικών. Τα καρύδια και τα κουκουνάρια έχουν περίπου 350 θερμίδες στα 50γρ έκαστο περίπου, οπότε ας περιοριστούμε σε 5-10 καρύδια και αντίστοιχα 1 κ. γλυκού κουκουνάρι.
5. Τέλος, το ελαιόλαδο που αποτελεί εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών ουσιών, όπως και το μέλι, είναι μια εξαιρετική σως σε σύγκριση με μια αντίστοιχη με βάση τη μαγιονέζα που θα μπορούσε να υπάρχει. Όμως ας περιοριστούμε στην 1 κ.σούπας λάδι που αποδίδει 150 θερμίδες και 1 κ. γλυκού μέλι 20 θερμίδες, διαφορετικά η σως θα επιβαρύνει με αρκετές θερμίδες τη σαλάτα μας.

Της Ηλιοπούλου Ηλιάνας
Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc.,
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών,
Μεταπτυχιακό Κλινικής Διαιτολογίας Διατροφής Χαροκοπείου Πανεπιστημίου,
Επιστημονική συνεργάτης medNutrition.gr
Τηλ: 210 5011738
Κιν:  697 6171 176
email: [email protected]
site: www.diet-and-health.gr

H παιδοψυχίατρος – ψυχοθεραπεύτρια Τριανταφυλλιά Γαροφαλάκη μας εξηγεί πως θα καταλάβουμε αν το παιδί μας έχει δυσλεξία και ποιά είναι τα συμπτώματα. Ακόμα υποδεικνύει με ποιό τρόπο πρέπει να συμπεριφέρονται οι γονείς.

Πότε εμφανίζεται η δυσλεξία; Ποια είναι τα συμπτώματα;

Η δυσλεξία ειναι μια μαθησιακή Διαταραχή που εκδηλώνεται από τα πρώτα χρόνια του σχολείου. Από τα μέσα της Β´ δημοτικού μπορεί να γίνει επίσημη διάγνωση από τα πιστοποιημένα κέντρα του Υπουργείου Παιδείας. Ήδη μετά τα μέσα της Α δημοτικού ορισμένα παιδιά δυσκολεύονται να αποκωδικοποιήσουν τις λέξεις.

Έχει διαφανεί ότι η βάση της δυσλεξίας είναι οι φωνολογικές δυσκολίες όπου τα παιδιά δεν μπορούν να αυτοματοποιήσουν τους ήχους που έχει κάθε γράμμα και τους συνδυασμούς τους με άλλα γράμματα, ώστε να μπορούν να αναγνωρίσουν μια λέξη. Ενώ τα περισσότερα παιδιά διαβάζουν μετά τα Χριστούγεννα της Ά Δημοτικού κάποια υστερούν πολύ, παραλείπουν γράμματα. Η κατανόηση όμως, μπορεί να είναι καλή καθώς αφορά άλλες λειτουργίες του εγκεφάλου .

Πώς πρέπει να συμπεριφέρονται οι γονείς;  Ποια είναι τα συνηθέστερα λάθη που κάνουν;

Με έγκαιρη και σωστή παρέμβαση από εξειδικευμένους ειδικούς παιδαγωγούς μπορεί να υπάρχει μεγάλη βελτίωση στις σχολικές επιδόσεις, αλλά σε βάθος χρόνου και όχι άμεσα. Η οικογένεια πρέπει να συμπαραστέκεται στο παιδί, να μην το κατηγορεί και να μην ταυτίζει την αξία του παιδιού με τις σχολικές του επιδόσεις.

Πρέπει οι γονείς να ενισχύουν και να ενθαρρύνουν τα ταλέντα του παιδιού να το ενισχύουν και να το επιβραβεύουν. Πολλοί γονείς αφιερώνουν όλη την μέρα στο διάβασμα του παιδιού, δυσανασχετούν και φωνάζουν ή ακόμα και χτυπούν τα παιδιά τους. Συχνά, τα παιδιά με δυσλεξία η άλλες μαθησιακές δυσκολίες έχουν που χαμηλή αυτοπεποίθηση η οποία είναι δύσκολο να ανατραπεί τα επόμενα χρόνια.

Υπάρχουν εκπαιδευτικές ρυθμίσεις για άτομα με δυσλεξία;

Έχουν ψηφιστεί νόμοι που αναγνωρίζουν τα παιδιά με δυσλεξία ως άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, που έχουν δικαίωμα στην συμμετοχή σε τάξεις ένταξης, να έχουν μειωμένη ύλη, μεγαλύτερη ελαστικότητα και προφορική εξέταση μετά το Γυμνάσιο.

Ομοίως υπάρχουν και ρυθμίσεις και για άλλες μαθησιακές δυσκολίες όπως η δυσγραφία,  δυσαριθμησία, οι διαταραχές σε αντίληψη και έκφραση (δυσφασία). Αυτές οι διαταραχές  πολλές φορές συνυπάρχουν και προκαλούν διαταραχές στην συγκέντρωση και την προσοχή, ελλείμματα στην άρθρωση του λόγου.

Από την άλλη μεριά, όμως, έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα εκμετάλλευσης των παροχών στα παιδιά με δυσλεξία με συνέπεια να έχουν δοθεί πολλά πλαστά πιστοποιητικά σε παιδιά χωρίς μαθησιακές διαταραχές. Το υπουργείο Παιδείας έχει γίνει πολύ πιο αυστηρό στην χορήγηση τέτοιων πιστοποιητικών.

Της Τριανταφυλλιάς Γαροφαλάκη, Παιδοψυχιάτρου – Ψυχοθεραπεύτριας
Αγ. Φανουρίου 11 (είσοδος από Δημακοπούλου), Ίλιον
Τηλ.  2105759476
Email: [email protected]
www.garofalakid.grd

Η Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια  Τόνια Ζαφείρη μας εξηγεί τι είναι ο αυτισμός και ποιά η θεραπευτική του αντιμετώπιση.

Ο αυτισμός είναι μια διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ελλείμματα στην κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία και από επαναλαμβανόμενη και στερεότυπη συμπεριφορά. Υπολογίζεται ότι 2 στα 1000 άτομα διαγιγνώσκονται με αυτισμό, ενώ είναι πιο συχνός στα αγόρια.

Σύμφωνα με το διαγνωστικό σύστημα ταξινόμησης στην ψυχιατρική ένα άτομο για να διαγνωστεί με αυτισμό πρέπει να πληρεί συγκεκριμένο αριθμό από τα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια:

Το σύνολο έξι (ή περισσοτέρων) συμπτωμάτων από τις 3 ομάδες, από τα οποία θα πρέπει να είναι τουλάχιστον δύο από την ομάδα 1, ένα από την ομάδα 2 και ένα από την ομάδα 3.

ΟΜΑΔΑ 1η

Ποιοτική έκπτωση στην κοινωνική συναλλαγή, όπως εκδηλώνεται με τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα:

α) έκδηλη έκπτωση στη χρησιμοποίηση πολλών εξωλεκτικών συμπεριφορών, όπως η βλεμματική επαφή, η έκφραση του προσώπου, η στάση του σώματος και οι χειρονομίες για τη ρύθμιση της κοινωνικής συναλλαγής β) αποτυχία στην ανάπτυξη ανάλογων με το αναπτυξιακό επίπεδο σχέσεων με συνομήλικους γ) έλλειψη αυθόρμητης επιδίωξης συμμετοχής σε απολαύσεις, ενδιαφέροντα ή επιτεύγματα με άλλους ανθρώπους δ) έλλειψη κοινωνικής ή συγκινησιακής αμοιβαιότητας.

ΟΜΑΔΑ 2η

Ποιοτικές εκπτώσεις στην επικοινωνία, όπως εκδηλώνονται με τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα:

α) καθυστέρηση ή ολική έλλειψη της ανάπτυξης της ομιλούμενης γλώσσας β) σε άτομα με επαρκή ομιλία, έκδηλη έκπτωση της ικανότητας να αρχίσουν ή να διατηρήσουν μία συζήτηση με άλλους γ) στερεότυπη και επαναληπτική χρήση της γλώσσας δ) έλλειψη αυθόρμητου παιχνιδιού με παίξιμο ρόλων ή κοινωνική μίμηση, ανάλογου με το αναπτυξιακό επίπεδο.

ΟΜΑΔΑ 3η

Περιορισμένα, επαναληπτικά και στερεότυπα πρότυπα συμπεριφοράς, ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων, όπως εκδηλώνονται με τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα:

α) ενασχόληση με στερεότυπα και περιορισμένα πρότυπα ενδιαφέροντος β) εμφανώς άκαμπτη εμμονή σε ειδικές, μη λειτουργικές συνήθειες ή τελετουργίες γ) στερεότυποι και επαναληπτικοί κινητικοί μανιερισμοί (π.χ. χτυπήματα των χεριών) δ) επίμονη ενασχόληση με τμήματα αντικειμένων.

Εφαρμόζονται αρκετές θεραπευτικές μέθοδοι σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες με αυτισμό, ωστόσο επιστημονικές έρευνες επισημαίνουν θεραπευτικά αποτελέσματα σε θεραπείες συμπεριφοράς (ABA) και δομημένης εκπαίδευσης.

Η θεραπεία των ατόμων με αυτισμό αποτελείται κυρίως από ψυχοπαιδαγωγικά προγράμματα και εστιάζεται στην αύξηση της λειτουργικότητάς τους στην καθημερινότητα (σχολείο, οικογένεια, εργασία) και στην ομαλή ένταξη στο κοινωνικό πλαίσιο. Συνήθως αποτελεί μια δύσκολη διαδικασία καθώς οι αυτιστικοί δε θέλουν να ασχοληθούν με δραστηριότητες πέραν αυτών που οι ίδιοι έχουν επιλέξει. Αρκετές φορές ανταποκρίνονται σε θεραπείες συμπεριφορισμού (κάνουν αυτό που υποδεικνύει ο θεραπευτής παίρνοντας ως αντάλλαγμα κάτι αγαπημένο) αλλά δε γενικεύουν (δεν ανταποκρίνονται με τον ίδιο τρόπο όταν τους ζητηθεί κάτι από άλλο πρόσωπο ή αν δεν πάρουν αντάλλαγμα). Στο σημείο αυτό προκύπτουν ερωτήματα όπως: «Πώς γίνεται να θέλει ο αυτιστικός τη θεραπεία;» ή «Γιατί να θέλει τη θεραπεία αφού τον ευχαριστούν οι δραστηριότητες που επιλέγει;» Στο πρώτο ερώτημα απαντούν με έμμεσο τρόπο οι έρευνες για τη χρήση νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση ατόμων με διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή. Στα περισσότερα άτομα με αυτισμό αρέσουν οι υπολογιστές και πολλές φορές είναι αρκετά ικανοί να τους χρησιμοποιήσουν. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα μέσω Η/Υ βοηθούν να αποκτηθούν οι γνωστικές ικανότητες με ένα ευχάριστο τρόπο. Η εφευρετικότητα του θεραπευτή μπορεί επίσης να αποβεί ιδιαίτερα χρήσιμη με την μετατροπή αγαπημένων αντικειμένων σε εκπαιδευτικό υλικό (π.χ σε ένα παιδί που αρέσουν οι σβούρες κολλάμε επάνω τους γράμματα της αλφαβήτου).

Η θεραπευτική σχέση αν και δεν έχει μελετηθεί επαρκώς σε σχέση με τον αυτισμό, θεωρούμε ότι αποτελεί ίσως το σημαντικότερο παράγοντα που θα μπορούσε να συμβάλλει στην επιθυμία για θεραπεία. Αυτή δε θα μπορούσε παρά να χαρακτηρίζεται από αποδοχή, αυθεντικότητα και ενσυναίσθηση. Στο δεύτερο ερώτημα η απάντηση αφορά την αυτονόμηση και την ανεξαρτητοποίηση (σε όποιους τομείς αυτή μπορεί να επιτευχθεί) του ατόμου με αυτισμό.

Της Τόνιας Ζαφείρη,
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια παιδιών και ενηλίκων
Ελ. Βενιζέλου 21 (πλησίον μετρό Αγ. Αντωνίου) Περιστέρι
Τηλ:  2107019788
email:  [email protected]

Η Ακαδημαϊκή Ποδολόγος Πέρσα Μιχαλάτου μας εξηγεί τι είναι ο τύλο κάλος και πως θεραπεύεται.

Αν και φαίνεται κάτι πολύ άσχημο, στην πραγματικότητα ο κάλος-τύλος είναι ένας ακόμα μηχανισμός προστασίας του ανθρώπινου σώματος. Μπορεί ν’ ακούγεται παράξενο αλλά θα σας περιγράψω με απλά λόγια περί τίνος πρόκειται.

Τι είναι ο κάλος

Όταν υπάρχει μια έντονη κλίση σε μια άρθρωση ή σ’ ένα οστό που το κάνει να προεξέχει και να τρίβεται σε μια άλλη επιφάνεια όπως για παράδειγμα, οι αρθρώσεις των δακτύλων των ποδιών με το μπροστινό μέρος των παπουτσιών ή το μετατάρσιο με τον πάτο των παπουτσιών, τότε ο ίδιος ο οργανισμός για να προστατέψει τον ιστό να μην ανοίξει και καταστρέψει όχι μόνο τον δερματικό ή τον μυϊκό ιστό αλλά ακόμα και το ίδιο το οστό, δημιουργεί ένα πιο σκληρό δέρμα σε στοιβάδες στο πιο έντονο σημείο τριβής και αυτό ακριβώς το σκληρότερο δέρμα ονομάζεται κάλος-τύλος.

Σ’ εκείνο το σημείο, βρίσκεται το σημείο παραγωγής της κερατίνης ( η μήτρα του κάλου-τύλου). Η κερατίνη που εκκρίνεται προς τα έξω δημιουργεί στεγνώνοντας, στοιβάδες ψεύτικου κατ’ ουσίαν δέρματος αφού αυτό το δέρμα δεν έχει ούτε νευρώνες ούτε την αίσθηση της αφής. Επίσης, η κερατίνη που στεγνώνει από έξω προς τα μέσα σκληραίνει πολύ και δημιουργεί ένα ανάποδο κεντρί το οποίο ευθύνεται για τον πόνο που νιώθουμε.

Ο κάλος-τύλος είναι λοιπόν ένας ακόμη μηχανισμός προστασίας που λειτουργεί αφενός ως μηχανισμός άμυνας καθώς προστατεύει τους ιστούς των αρθρώσεών μας και αφετέρου ως μηχανισμός συναγερμού αφού με τη δημιουργία του ψεύτικου δέρματος και την αίσθηση του πόνου που μας προκαλεί το κεντρί του κάλου-τύλου, μας εφιστά την προσοχή και μας υποχρεώνει να βρούμε άμεση λύση.

Επειδή έχεις έναν κάλο-τύλο και υποφέρεις, δε σημαίνει ότι για να τον αφαιρέσεις πρέπει να πονέσεις ακόμη περισσότερο. Ο κάλος-τύλος δεν έχει εκδικητικές τάσεις.

Τι πρέπει να κάνεις

Το μόνο που χρειάζεται να κάνεις είναι ν΄ απευθυνθείς σε έναν ειδικό και έμπειρο ποδολόγο που να ξέρει ν’ αντιμετωπίζει όλους τους τύπους των κάλων-τύλων ώστε να σου δώσει την καλύτερη δυνατή λύση στο πρόβλημά σου. Η όλη διαδικασία δε διαρκεί παραπάνω από 30 λεπτά και κυρίως είναι μια ανώδυνη και αναίμακτη διαδικασία.

Εάν έχεις αντιμετωπίσει παρόμοιο πρόβλημα και η εμπειρία σου είναι τελείως διαφορετική από αυτά που σου περιγράφω, τότε μάλλον δεν πήγες στο σωστό ποδολόγο.

Αν η διαδικασία αφαίρεσης του κάλου-τύλου ήταν οδυνηρή με αίμα και δάκρυα πόνου, τότε επίσης δεν πήγες σε εξειδικευμένο ποδολόγο.

Τέλος, εάν κατάφερες προσωρινά ν’ απαλλαγείς από τον κάλο-τύλο αλλά επανεμφανίστηκε λίαν συντόμως, έκανες λάθος ξανά. Στη χειρότερη περίπτωση, ο κάλος-τύλος επανεμφανίζεται μετά από 3 μήνες.

Για όλα τα θέματα υπάρχει η κατάλληλη λύση αρκεί ν’ απευθυνθείτε στους ειδικούς!

Και να θυμάστε… Δε χρειάζεται να εξασκηθούν οι ανειδίκευτοι πάνω σας…